Spis treści
Tachypsychia: kiedy myślenie przyspiesza
Tachypsychia to nienormalnie szybki bieg myśli i skojarzeń idei. Może być przyczyną zaburzeń uwagi i trudności w organizacji. Jakie są przyczyny? Jak to leczyć?
Co to jest tachypsychia?
Termin tachypsychia pochodzi od greckich słów tachy, co oznacza post i psyche, co oznacza duszę. Nie jest chorobą, ale objawem psychopatologicznym charakteryzującym się nieprawidłowym przyspieszeniem rytmu myśli i skojarzeniami wyobrażeń tworzących stan nadmiernego pobudzenia.
Charakteryzuje się:
- prawdziwy „lot pomysłów”, to znaczy nadmierny napływ pomysłów;
- ekspansja świadomości: każdy obraz, każda idea, której sekwencja jest bardzo szybka, zawiera mnóstwo wspomnień i ewokacji;
- ekstremalna szybkość „toku myśli” lub „myśli goniących”;
- powtarzające się kalambury i dupki: to znaczy skoki bez przechodzenia z jednego tematu do drugiego, bez wyraźnego powodu;
- uczucie głowy pełnej przepychających się myśli lub „zatłoczonych myśli”;
- produkcja pisemna, często ważna, ale nieczytelna graficznie (graphorée);
- wiele, ale ubogich i powierzchownych tematów mowy.
Ten objaw jest często związany z innymi objawami, takimi jak:
- logorrhea, czyli niezwykle wysoki, wyczerpujący przepływ słowny;
- tachyfemia, czyli pośpieszny, czasem niespójny przepływ;
- ekmnezja, to znaczy pojawienie się starych wspomnień, przeżywanych na nowo jako bieżące doświadczenie.
Pacjent „tachypsychiczny” nie zastanawia się nad tym, co właśnie powiedział.
Jakie są przyczyny tachypsychii?
Tachypsychia występuje w szczególności w:
- pacjenci z zaburzeniami nastroju, w szczególności mieszanymi stanami depresyjnymi (ponad 50% przypadków) z drażliwością;
- pacjenci z manią, czyli zaburzeniem umysłu opętanym przez utrwaloną ideę;
- osoby, które zażyły psychostymulanty, takie jak amfetamina, konopie indyjskie, kofeina, nikotyna;
- osoby z bulimią.
U osób z manią jest to mechanizm obronny przed lękiem i depresją.
O ile u osób z zaburzeniami nastroju tachypsychia może objawiać się jako nadmierna, liniowa produkcja myśli, o tyle w kontekście stanu depresyjnego objaw ten objawia się bardziej jako „rojenie” myśli, w tym także uczucie uporczywości. Pacjent skarży się na posiadanie jednocześnie zbyt wielu pomysłów w swoim polu świadomości, co zwykle wywołuje nieprzyjemne uczucie.
Jakie są konsekwencje tachypsychii?
Tachypsychia może być przyczyną zaburzeń uwagi (aproseksji), powierzchownej hipermnezji i trudności w organizacji.
Na pierwszym etapie mówi się, że hiperaktywność intelektualna jest produktywna: sprawność zostaje zachowana i poprawiona dzięki wzrostowi formowania i łączenia idei, inwencji, bogactwa skojarzeń wyobrażeń i wyobrażeń.
W zaawansowanym stadium nadpobudliwość intelektualna staje się bezproduktywna, nadmierny napływ idei nie pozwala na ich wykorzystanie ze względu na powtarzające się powierzchowne i degresywne skojarzenia. Sposób myślenia rozwija się w różnych kierunkach i pojawia się nieporządek skojarzeń wyobrażeń.
Jak pomóc osobom z tachypsychią?
Osoby z tachypsychią mogą stosować:
- psychoterapia inspirowana psychoanalitycznie (PIP): klinicysta interweniuje w dyskurs pacjenta, kładzie nacisk na to, co powoduje mniej zamieszania, aby doprowadzić pacjenta do przezwyciężenia zastępczej obrony i być w stanie naprawdę zwerbalizować utajone reprezentacje. Nieświadomość jest wzywana, ale niezbyt aktywnie;
- psychoterapia wspomagająca, zwana psychoterapią motywacyjną, która może ustabilizować pacjenta i wskazać palcem ważne elementy;
- techniki relaksacyjne w opiece uzupełniającej;
- stabilizator nastroju, taki jak lit (Teralit), stabilizator nastroju zapobiegający kryzysowi maniakalnemu, a tym samym tachypsychicznemu.