makroelementy

Makroelementy są substancjami użytecznymi dla organizmu, których dzienna stawka dla ludzi wynosi 200 mg.

Brak makroskładników prowadzi do zaburzeń metabolicznych, dysfunkcji większości narządów i układów.

Jest takie powiedzenie: jesteśmy tym, co jemy. Ale oczywiście, jeśli zapytasz znajomych, kiedy ostatnio jedli, na przykład siarkę lub chlor, nie da się uniknąć zaskoczenia w odpowiedzi. Tymczasem w ludzkim ciele znajduje się prawie 60 pierwiastków chemicznych, których zapasy, czasami nie zdając sobie z tego sprawy, uzupełniamy z pożywienia. A około 96% każdego z nas składa się tylko z 4 nazw chemicznych reprezentujących grupę makroskładników. I to:

• tlen (w każdym ludzkim ciele jest 65%);
• węgiel (18%);
• wodór (10%);
• azot (3%).

Pozostałe 4 procenty to inne substancje z układu okresowego. To prawda, że ​​są znacznie mniejsze i reprezentują inną grupę pożytecznych składników odżywczych – mikroelementy.

W przypadku najczęstszych pierwiastków chemicznych-makroelementów zwyczajowo używa się nazwy CHON, złożonej z wielkich liter terminów: węgiel, wodór, tlen i azot po łacinie (węgiel, wodór, tlen, azot).

Makroelementy w ludzkim ciele, natura wycofała dość szerokie uprawnienia. To od nich zależy:

• tworzenie szkieletu i komórek;
• pH ciała;
• prawidłowy transport impulsów nerwowych;
• adekwatność reakcji chemicznych.

W wyniku wielu eksperymentów stwierdzono, że każdego dnia człowiek potrzebuje 12 minerałów (wapń, żelazo, fosfor, jod, magnez, cynk, selen, miedź, mangan, chrom, molibden, chlor). Ale nawet tych 12 nie będzie w stanie zastąpić funkcji składników odżywczych.

Składniki odżywcze

Prawie każdy pierwiastek chemiczny odgrywa znaczącą rolę w istnieniu całego życia na Ziemi, ale tylko 20 z nich jest głównymi.

Elementy te dzielą się na:

• 6 głównych składników odżywczych (reprezentowanych w prawie wszystkich żywych organizmach na Ziemi i często w dość dużych ilościach);
• 5 drobnych składników odżywczych (znajdujących się w wielu żywych organizmach w stosunkowo niewielkich ilościach);
• pierwiastki śladowe (niezbędne substancje potrzebne w małych ilościach do podtrzymania reakcji biochemicznych, od których zależy życie).

Wśród składników odżywczych wyróżnia się:

• makroskładniki;
• pierwiastki śladowe.

Główne pierwiastki biogenne lub organogeny to grupa węgla, wodoru, tlenu, azotu, siarki i fosforu. Drobne składniki odżywcze są reprezentowane przez sód, potas, magnez, wapń, chlor.

Tlen (O)

To druga na liście najczęstszych substancji na Ziemi. Jest składnikiem wody i, jak wiadomo, stanowi około 60 procent ludzkiego ciała. W postaci gazowej tlen staje się częścią atmosfery. W tej formie odgrywa decydującą rolę we wspieraniu życia na Ziemi, promowaniu fotosyntezy (u roślin) i oddychania (u zwierząt i ludzi).

Węgiel (C)

Węgiel można również uznać za synonim życia: tkanki wszystkich stworzeń na planecie zawierają związek węgla. Ponadto powstawanie wiązań węglowych przyczynia się do rozwoju pewnej ilości energii, która odgrywa istotną rolę w przebiegu ważnych procesów chemicznych na poziomie komórki. Wiele związków zawierających węgiel łatwo się zapala, uwalniając ciepło i światło.

Wodór (H)

Jest to najlżejszy i najczęstszy pierwiastek we Wszechświecie (w szczególności w postaci dwuatomowego gazu H2). Wodór jest substancją reaktywną i palną. Z tlenem tworzy mieszaniny wybuchowe. Ma 3 izotopy.

Azot (N)

Pierwiastek o liczbie atomowej 7 jest głównym gazem w ziemskiej atmosferze. Azot wchodzi w skład wielu cząsteczek organicznych, w tym aminokwasów, które są składnikiem białek i kwasów nukleinowych tworzących DNA. Prawie cały azot jest produkowany w kosmosie – tak zwane mgławice planetarne tworzone przez starzejące się gwiazdy wzbogacają Wszechświat o ten makroelement.

Inne makroskładniki

Potas (K)

Potas (0,25%) jest ważną substancją odpowiedzialną za procesy elektrolitowe w organizmie. W prostych słowach: transportuje ładunek przez ciecze. Pomaga to regulować bicie serca i przekazywać impulsy układu nerwowego. Zaangażowany również w homeostazę. Niedobór tego pierwiastka prowadzi do problemów z sercem, aż do jego zatrzymania.

Wapń (Ca)

Wapń (1,5%) jest najpowszechniejszym składnikiem odżywczym w organizmie człowieka – prawie wszystkie rezerwy tej substancji są skoncentrowane w tkankach zębów i kości. Wapń odpowiada za skurcz mięśni i regulację białek. Ale organizm „zje” ten pierwiastek z kości (co jest niebezpieczne przy rozwoju osteoporozy), jeśli odczuje jego niedobór w codziennej diecie.

Wymagany przez rośliny do tworzenia błon komórkowych. Zwierzęta i ludzie potrzebują tego makroskładnika do utrzymania zdrowych kości i zębów. Ponadto wapń pełni rolę „moderatora” procesów w cytoplazmie komórek. W naturze reprezentowany w składzie wielu skał (kreda, wapień).

Wapń u ludzi:

• wpływa na pobudliwość nerwowo-mięśniową – uczestniczy w skurczu mięśni (hipokalcemia prowadzi do drgawek);
• reguluje glikogenolizę (rozkład glikogenu do stanu glukozy) w mięśniach oraz glukoneogenezę (powstawanie glukozy z formacji niewęglowodanowych) w nerkach i wątrobie;
• zmniejsza przepuszczalność ścian naczyń włosowatych i błony komórkowej, wzmacniając w ten sposób działanie przeciwzapalne i przeciwalergiczne;
• promuje krzepnięcie krwi.

Jony wapnia są ważnymi przekaźnikami wewnątrzkomórkowymi, które wpływają na insulinę i enzymy trawienne w jelicie cienkim.

Wchłanianie Ca zależy od zawartości fosforu w organizmie. Wymiana wapnia i fosforanów jest regulowana hormonalnie. Parathormon (parathormon) uwalnia Ca z kości do krwi, a kalcytonina (hormon tarczycy) sprzyja odkładaniu się pierwiastka w kościach, co zmniejsza jego stężenie we krwi.

Magnez (Mg)

Magnez (0,05%) odgrywa znaczącą rolę w budowie kośćca i mięśni.

Jest stroną ponad 300 reakcji metabolicznych. Typowy kation wewnątrzkomórkowy, ważny składnik chlorofilu. Obecny w szkielecie (70% całości) i mięśniach. Integralna część tkanek i płynów ustrojowych.

W organizmie człowieka magnez odpowiada za rozluźnienie mięśni, wydalanie toksyn i poprawę przepływu krwi do serca. Niedobór substancji zaburza trawienie i spowalnia wzrost, prowadząc do szybkiego zmęczenia, tachykardii, bezsenności, nasilania się PMS u kobiet. Ale nadmiar makro to prawie zawsze rozwój kamicy moczowej.

Sód (Na)

Sód (0,15%) to pierwiastek promujący równowagę elektrolitową. Pomaga w przekazywaniu impulsów nerwowych w organizmie, a także odpowiada za regulację poziomu płynów w organizmie, zapobiegając odwodnieniu.

Siarka (S)

Siarka (0,25%) znajduje się w 2 aminokwasach, które tworzą białka.

Fosfor (P)

Fosfor (1%) jest skoncentrowany najlepiej w kościach. Ale dodatkowo istnieje cząsteczka ATP, która dostarcza komórkom energii. Występuje w kwasach nukleinowych, błonach komórkowych, kościach. Podobnie jak wapń jest niezbędny do prawidłowego rozwoju i funkcjonowania układu mięśniowo-szkieletowego. W ludzkim ciele pełni funkcję strukturalną.

Chlor (Cl)

Chlor (0,15%) występuje zwykle w organizmie w postaci jonu ujemnego (chlorku). Jego funkcje obejmują utrzymanie równowagi wodnej w organizmie. W temperaturze pokojowej chlor jest trującym zielonym gazem. Silny środek utleniający, łatwo wchodzi w reakcje chemiczne tworząc chlorki.

Rola makroskładników dla człowieka

Wszystko, co żyje na Ziemi, od największego ssaka do najmniejszego owada, zajmuje różne nisze w ekosystemie planety. Niemniej jednak prawie wszystkie organizmy powstają chemicznie z tych samych „składników”: węgla, wodoru, azotu, tlenu, fosforu, siarki i innych pierwiastków z układu okresowego. I ten fakt wyjaśnia, dlaczego tak ważne jest dbanie o odpowiednie uzupełnienie niezbędnych makrokomórek, bo bez nich nie ma życia.