O tragicznej historii miłosnej dwóch znanych meksykańskich artystów Fridy Kahlo i Diego Rivery napisano dziesiątki książek i nakręcono nagrodzony Oscarem hollywoodzki dramat z Salmą Hayek w roli głównej. Ale jest jeszcze jedna ważna lekcja, której Frida nauczyła w mało znanym krótkim tekście, który poświęciła swojemu mężowi. Przedstawiamy Wam wzruszający list od kochającej kobiety, który po raz kolejny udowadnia, że miłość nie przemienia, zdejmuje maski.
Pobrali się, gdy Kahlo miała dwadzieścia dwa lata, a Rivera czterdzieści dwa, i pozostali razem aż do śmierci Fridy dwadzieścia pięć lat później. Obie miały wiele powieści: Rivera — z kobietami, Frida — z kobietami i mężczyznami, najjaśniejsza — z piosenkarką, aktorką i tancerką Josephine Baker i Lwem Trockim. W tym samym czasie oboje upierali się, że ich miłość do siebie jest najważniejszą rzeczą w ich życiu.
Ale chyba nigdzie ich niekonwencjonalny związek nie jest bardziej żywy niż w słownym portrecie zawartym we wstępie do książki Rivery Moja sztuka, moje życie: autobiografia.1. W zaledwie kilku akapitach opisujących swojego męża Frida była w stanie wyrazić całą wielkość ich miłości, zdolnej do przekształcania rzeczywistości.
„Ostrzegam, że w tym portrecie Diego będą kolory, z którymi nawet ja sama nie jestem jeszcze zbyt zaznajomiona. Poza tym tak bardzo kocham Diego, że nie mogę obiektywnie postrzegać jego ani jego życia… Nie mogę mówić o Diego jako o moim mężu, bo to określenie w stosunku do niego jest absurdalne. Nigdy nie był i nigdy nie będzie niczyim mężem. Nie mogę mówić o nim jako o moim kochanku, ponieważ dla mnie jego osobowość wykracza daleko poza sferę seksu. A jeśli spróbuję o nim mówić prosto, z głębi serca, wszystko sprowadzi się do opisania własnych emocji. A jednak, biorąc pod uwagę przeszkody, jakie nakłada to uczucie, postaram się jak najlepiej naszkicować jego wizerunek.
W oczach zakochanej Fridy Rivera — człowiek nieatrakcyjny według konwencjonalnych standardów — przemienia się w wyrafinowaną, magiczną, niemal nadprzyrodzoną istotę. W rezultacie widzimy nie tyle portret Rivery, ile odbicie niesamowitej zdolności samej Kahlo do kochania i postrzegania piękna.
Wygląda jak wielkie dziecko o przyjaznej, ale smutnej twarzy.
„Cienkie, rzadkie włosy rosną na jego azjatyckiej głowie, sprawiając wrażenie, jakby unosiły się w powietrzu. Wygląda jak wielkie dziecko o przyjaznej, ale smutnej twarzy. Jego szeroko otwarte, ciemne i inteligentne oczy są mocno wyłupiaste i wydaje się, że ledwo podtrzymują je opuchnięte powieki. Wystają jak oczy żaby, oddzielone od siebie w najbardziej niezwykły sposób. Wygląda więc na to, że jego pole widzenia rozciąga się dalej niż większość ludzi. Jakby zostały stworzone wyłącznie dla artysty niekończących się przestrzeni i tłumów. Efekt, jaki wywołują te niezwykłe oczy, tak szeroko rozstawione, sugeruje kryjącą się za nimi wiekową wiedzę orientalną.
W rzadkich przypadkach na ustach Buddy pojawia się ironiczny, ale czuły uśmiech. Nagi, od razu przypomina młodą żabę stojącą na tylnych łapach. Jego skóra jest zielonkawobiała jak płaz. Jedynymi śniadymi częściami całego jego ciała są dłonie i twarz spalone słońcem. Jego ramiona są jak u dziecka, wąskie i zaokrąglone. Są pozbawione cienia kanciastości, ich gładka krągłość sprawia, że są niemal kobiece. Ramiona i przedramiona delikatnie przechodzą w małe, wrażliwe dłonie… Nie sposób sobie wyobrazić, aby te dłonie mogły stworzyć tak niezwykłą ilość obrazów. Kolejną magią jest to, że nadal są w stanie pracować niestrudzenie.
Oczekuje się, że będę narzekać na cierpienie, które znosiłem z Diego. Ale nie sądzę, żeby brzegi rzeki cierpiały z powodu tego, że rzeka przepływa między nimi.
Pierś Diego — trzeba o tym powiedzieć, że gdyby dostał się na wyspę rządzoną przez Safonę, na której zabijano obcych mężczyzn, Diego byłby bezpieczny. Czułość jego pięknych piersi przywitałaby go ciepło, choć jego męska siła, osobliwa i dziwna, uczyniłaby go także obiektem namiętności w krajach, których królowe chciwie wołają o męską miłość.
Jego ogromny brzuch, gładki, napięty i kulisty, podtrzymywany jest przez dwie silne kończyny, potężne i piękne, niczym klasyczne kolumny. Kończą się stopami postawionymi pod kątem rozwartym i wydają się być wyrzeźbione tak, aby były tak szerokie, że cały świat jest pod nimi.
Na samym końcu tego fragmentu Kahlo wspomina brzydką, a jednak tak powszechną tendencję do oceniania miłości innych z zewnątrz — gwałtowne spłaszczenie niuansów, skali i niesamowitego bogactwa uczuć, które istnieją między dwojgiem ludzi i są dostępne tylko dla ich samych. „Być może oczekuje się, że usłyszę skargi na cierpienie, którego doświadczyłem obok Diego. Ale nie sądzę, żeby brzegi rzeki cierpiały, ponieważ rzeka przepływa między nimi, albo żeby ziemia cierpiała z powodu deszczu, albo żeby cierpiał atom, gdy tracił energię. Moim zdaniem za wszystko dana jest naturalna rekompensata.”
1 D. Rivera, G. March «Moja sztuka, moje życie: autobiografia» (Dover Fine Art, History of Art, 2003).