„To bezcenna osoba”: historia kobiety, która jest szczęśliwą żoną sprawcy przemocy

„Dobrze zdaję sobie sprawę z korzyści płynących z mojej pozycji”

Olga, 37 lat 

Myślę, że zbyt łatwo staliśmy się nazywać ukochanymi sprawcami przemocy, którzy robią tylko to, co nadepną na nasze interesy. Po tym z reguły następuje wniosek — musisz natychmiast uciec od takiej osoby. Nie obrażaj się.

W pewnym momencie wydawało mi się również, że mój mąż broni się moim kosztem. Dopóki nie przyznałam się przed sobą, że wszystko mi pasuje i nie chcę niczego zmieniać. Przecież przeciwną stroną nadmiernej z jego strony kontroli jest szczera troska o mnie i chęć uczynienia mojego życia lepszym i łatwiejszym. Oczywiście tak, jak on to widzi.

Tutaj musisz uratować siebie i dzieci. Przyznaję, że mąż czasami ignoruje moje potrzeby, ale to moja dobrowolna zapłata — mogę robić to, co mnie w życiu interesuje. A co jest nudne lub trudne do zrobienia — rozwiązanie wszelkich spraw biurokratycznych, wypełnianie dokumentów, umieszczanie dziecka w przedszkolu i szkole — zlecam mu. 

Pracuję jako projektantka wnętrz i doskonale się utrzymuję, ale o wszystkich sprawach finansowych i biznesowych w naszej rodzinie decyduje mój mąż. Zgadza się na zakup dużych rzeczy. I tak, czasami (zgroza, według wielu) może powiedzieć, że nie lubi jednej z moich dziewczyn. Mój mąż jest przyzwyczajony do działania jako mój zbawca i obrońca. Lubi mieć świadomość, że to on podejmuje decyzje. I przyznaję, że jest to dla mnie osoba bezcenna. Znalezienie kogoś, kto by się mną tak zaopiekował, jest po prostu niemożliwe. 

To zrozumienie nie przyszło do mnie od razu. Przez długi czas nie mogłem się pogodzić z tym, że wiele rzeczy mi dyktuje. Wydaje mi się, że nie mam prawa do swojej opinii. Wydawało mi się, że nie rozumiem własnych uczuć i potrzeb. Wpadam w to i gubię się. Jednak nie chciała się z nim rozstać. 

Dorastałem w rodzinie, w której nie uważano mnie za zbytnio. Moi rodzice rozwiedli się wcześnie, rzadko widywałem ojca. Mama zadbała o swoje życie. Męża poznałam, gdy miałam 18 lat. Był o siedem lat starszy i od razu wziął za mnie odpowiedzialność. Jego pierwszym prezentem dla mnie były aparaty ortodontyczne — to znaczy zrobił dla mnie to, czego nie zrobili moi rodzice. W pełni pod warunkiem, kiedy studiowałem na uniwersytecie. 

Urodziłam córkę i uświadomiłam sobie, że nie chcę pracować z zawodu. Zawsze lubiłem malarstwo, kreatywność i wróciłem na studia — zostałem projektantem wnętrz. Przez cały ten czas wspierał mnie mój mąż. I jest mi wygodnie, że obok mnie jest osoba, która odpowiada za te obszary życia, które mnie nie interesują. To prawda, w zamian za to aktywnie ingeruje w moje życie. 

Doskonale zdaję sobie sprawę, że moja pozycja ma wiele zalet. Mam swój zawód, projektowanie wnętrz, a moje hobby to malarstwo. I nie chcę tracić czasu na nic innego. Przyznaję, że mieszkam w pobliżu „rodzica kontrolującego”. Ciągle mi mówi, co jest szkodliwe, a co pożyteczne, co robić, a czego nie. Moje życzenia są często ignorowane. A z zewnątrz wygląda to na nadużycie. 

Ale całkiem dobrze potrafię zainspirować ludzi tym, czego potrzebują i często wykorzystuję to w pracy z klientami, gdy ważne jest dla mnie przekonanie ich do podjęcia konkretnej decyzji. A mój mąż i ja też używamy małych sztuczek.

Powiedzmy, że idziemy do sklepu, w którym lubię płaszcz, torbę lub kanapę. Proponuję go kupić — podejmuje wszystkie decyzje dotyczące zakupów. Od razu reaguje negatywnie. A dlaczego nie kupić, nie potrafię wyjaśnić. Nie jest to związane z kosztami, ponieważ czasami jest przeciwny zakupom za grosze.

Wiem jednak, jak zdobyć to, czego chcę. Dawno się z nim nie kłóciłem, ale od razu się zgadzam. – Nie uważasz, że to konieczne? Prawdopodobnie masz rację." Mija dzień lub dwa i jakby przypadkiem pamiętam: „Ale to był świetny płaszcz. Bardzo wysoka jakość. To mi najbardziej odpowiada.» Mija jeszcze kilka dni i zauważam, że była to najwygodniejsza kanapa na werandę. „Możesz zrobić dla niej poduszki. Jak myślisz, jaki kolor pasowałby? Może sam wybierzesz? 

Jest jak dziecko zawarte w tej grze. A teraz kupujemy płaszcz, fotel i wszystko, co uważam za niezbędne. Jednocześnie mężowi wydaje się, że decyzja należy do niego. I robię to cały czas. Ponieważ 90% codziennych spraw nie chce być załatwiana sama. To jest mój wybór i akceptuję wszystkie jego konsekwencje. 

„Możesz zmienić rzeczywistość lub możesz się do niej dopasować — obie opcje są dobre, jeśli jest to twoja świadoma decyzja”

Daria Pietrowskaja, terapeutka gestalt 

W terapii Gestalt głównym celem pracy jest uświadomienie osobie rzeczywistości, w której się znajduje. I albo zostawił wszystko tak, jak jest, albo to zmienił. Efektem świadomości jest to, że sam po przemyśleniu dokonuje wyboru: „Tak, wszystko rozumiem, ale nie chcę niczego zmieniać” lub „Nie możesz tak żyć”.

Obie te świadome pozycje są sukcesem. Ponieważ nikt — ani rodzic, ani terapeuta — nie wie, co jest najlepsze dla osoby. On zna i decyduje tylko on sam. A bohaterka po prostu mówi, że wyraźnie rozumie, w jakiej rzeczywistości żyje.

Zawsze będziemy żyć w warunkach niedoskonałości świata i partnera, bez względu na to co lub kogo wybierzemy. Umiejętność bycia elastycznym i adaptacyjnym zaczyna się od umiejętności zrozumienia i zaakceptowania swojej rzeczywistości. Możesz zmienić swoje poglądy i działania lub spróbować się do nich dopasować. Obie opcje są dobre, nawet jeśli wydaje nam się, że przynoszą cierpienie. 

„Uczta” – cytaty są ważne, bo tak naprawdę nie leczymy – terapeuta zaczyna, gdy osoba nie dostrzega swojego wkładu w tworzenie swoich warunków życia i pojawiają się pytania: „Po co mi to wszystko?” 

Bohaterka nie czuje się nieszczęśliwa. Wręcz przeciwnie, dostosowała się do swojego związku (a zawsze trzeba się do nich dostosować, bez względu na to, jak idealne są), ciepło mówi o swoim mężu i o sobie. To historia całkowicie zadowolonej kobiety, która postanawia być szczęśliwa tu i teraz i nie czeka, aż jej mąż się zmieni i stanie się „normalny”. 

Można się spierać o to, co jest bardziej poprawne — wybrać siebie lub wybrać innego. Ale faktem jest, że nie możemy być w 100% sobą. Zawsze zmieniamy się pod wpływem otoczenia i nie ma znaczenia, czy jest to związek, czy praca. Jedynym sposobem na zachowanie bezpieczeństwa i zdrowia jest unikanie interakcji z nikim lub czymkolwiek. Ale to jest niemożliwe.