Osobowość sadystyczna to zaburzenie osobowości charakteryzujące się zestawem zachowań mających na celu zranienie lub zdominowanie innych. Z takim zachowaniem trudno sobie poradzić. 

Osobowość sadystyczna to zaburzenie zachowania (wcześniej klasyfikowane jako zaburzenie osobowości: zaburzenie osobowości sadystycznej) charakteryzujące się brutalnymi i okrutnymi zachowaniami mającymi na celu dominację, upokorzenie lub poniżenie innych. Sadysta czerpie przyjemność z fizycznych i psychicznych cierpień żywych istot, zwierząt i ludzi. Lubi trzymać innych pod swoją kontrolą i ograniczać ich autonomię poprzez terror, zastraszanie, prohibicję. 

Zaburzenie sadyzmu pojawia się już w okresie dojrzewania i głównie u chłopców. Zaburzeniu temu często towarzyszą narcystyczne lub antyspołeczne cechy osobowości. 

Sadyzm seksualny to akt zadawania cierpienia fizycznego lub psychicznego (upokorzenie, terror…) innej osobie w celu uzyskania stanu podniecenia seksualnego i orgazmu. Sadyzm seksualny jest formą parafilii. 

Diagnostyczny i statystyczny podręcznik zaburzeń psychicznych (DSM III-R) sadystyczne kryteria diagnostyczne osobowości to wszechobecny zestaw okrutnych, agresywnych lub poniżających zachowań wobec innych, rozpoczynających się wcześnie w wieku dorosłym i charakteryzujących się powtarzającym się występowaniem co najmniej czterech z następujących zdarzeń: 

• Uciekł się do okrucieństwa lub przemocy fizycznej, aby zdominować kogoś
• Poniża i poniża ludzi w obecności innych
• Znieważony lub ukarany w szczególnie surowy sposób osobę, która była pod jego rozkazami (dziecko, więzień itp.)
• bawić się lub cieszyć się fizycznym lub psychicznym cierpieniem innych (w tym zwierząt)
• Kłamał, aby zranić lub zranić innych
• Zmuszanie innych do robienia tego, co chce, strasząc ich 
• Ogranicza autonomię bliskich (nie pozwalając małżonkowi na samotność)
• Fascynuje go przemoc, broń, sztuki walki, urazy lub tortury.

To zachowanie nie jest skierowane przeciwko pojedynczej osobie, takiej jak współmałżonek lub dziecko, i nie ma na celu wyłącznie podniecenia seksualnego (jak w sadyzmie seksualnym). 

 Konkretne kryteria kliniczne dla zaburzenia z sadyzmem seksualnym z Diagnostycznego i Statystycznego Podręcznika Zaburzeń Psychicznych (DSM-5) są następujące: 

• Pacjenci byli wielokrotnie intensywnie pobudzani przez fizyczne lub psychiczne cierpienie innej osoby; podniecenie wyrażane jest przez fantazje, intensywne pragnienia lub zachowania.
• Pacjenci zachowywali się tak, jak chcą z osobą, która nie wyraża na to zgody, lub te fantazje lub pragnienia powodują znaczny stres lub zakłócają funkcjonowanie w pracy, w sytuacjach społecznych lub w innych ważnych obszarach.
• Patologia jest obecna od ≥ 6 miesięcy.

Sadystyczne zachowanie jest trudne do pokonania. Najczęściej sadystyczni ludzie nie konsultują się w celu leczenia. Muszą jednak uświadomić sobie swój stan, aby móc skorzystać z psychoterapii. 

Kanadyjscy badacze Rachel A. Plouffe, Donald H. Saklofske i Martin M. Smith opracowali test składający się z dziewięciu pytań, aby rozpoznać sadystyczne osobowości: 

• Wyśmiewałem się z ludzi, żeby dać im do zrozumienia, że ​​to ja dominuję.
• Nigdy nie męczę się wywieraniem presji na ludziach.
• Mogę kogoś skrzywdzić, jeśli to oznacza, że ​​mam kontrolę.
• Kiedy się z kogoś śmieję, fajnie jest patrzeć, jak się wścieka.
• Bycie złośliwym dla innych może być ekscytujące.
• Lubię drwić z ludzi przed ich przyjaciółmi.
• Obserwowanie, jak ludzie zaczynają się kłócić, mnie podnieca.
• Myślę o krzywdzeniu ludzi, którzy mi przeszkadzają.
• Celowo nikogo nie skrzywdzę, nawet jeśli go nie kocham