Z klinicznego punktu widzenia choroba nerek może być stanem szybko rozwijającej się i rozprzestrzeniającej choroby zapalnej prowadzącej do ostrej niewydolności nerek lub może być procesem od początku postępującym, ponieważ przewlekłe zapalenie stopniowo i nieodwracalnie upośledza czynność nerek.
Z dietetycznego punktu widzenia ważne jest podawanie płynów, soli, potasu i białka w chorobie nerek. Planując dietę należy wziąć pod uwagę masę ciała, bilans wodny oraz stężenie elektrolitów we krwi. W ostrej niewydolności nerek, zwłaszcza przy wysokim stężeniu mocznika we krwi, zaleca się dietę niskobiałkową, optymalnie dostarczającą energię 30-50 kcal/1 kg masy ciała, jeśli choroba przebiega bez powikłań. Należy wykluczyć z diety mięso, wędliny, sery, jajka, ograniczyć mleko i pokarmy bogate w potas i fosfor. Ograniczenia dotyczą również dostaw soli i płynów. Wyjątkiem jest stadium wczesnego wielomoczu z zaleceniem picia dużej ilości płynów. Zaleca się dietę kleikową z dodatkiem sucharów, bułkę pszenną niskobiałkową, przeciery z gotowanych owoców, tłuczone kompoty, tłuczone ziemniaki z masłem. Zaleca się, aby tłuszcz wynosił 1 g / 1 kg masy ciała. W ostrej niewydolności nerek pacjenci mogą być leczeni zachowawczo lub dializami. W miarę powrotu do zdrowia przechodzisz na dietę fizjologiczną, stopniowo zwiększając ilość produktów płynnych i białkowych.
W przewlekłej niewydolności nerek obraz kliniczny zależy od ciężkości niewydolności nerek. Zalecenia żywieniowe w tym okresie można podzielić na 4 okresy: 0,6 okres – niewydolność utajona, gdzie nie ma ograniczeń żywieniowych, 0,8 okres – niedobór wyrównany, następuje redukcja białka 1-0,4 g/0,6, 1 kg m.c., fosfor, sól, III okres – niewyrównany niedobór, w którym stosuje się dietę niskobiałkową 20-25 g/15 kg m.c., dietę niskosodową, niskopotasową, często należy wzbogacony o wysokokaloryczne, niskobiałkowe preparaty, okres IV – schyłkowa niewydolność, w której podaż białka to 20-XNUMX g/dobę lub dializa, ograniczająca sód, potas, fosfor i płyny, wymagane jest dodanie aminokwasów egzogennych kwasy XNUMX-XNUMX g / dzień do potraw, np. Ketosteril.
Ogólne zasady diety w leczeniu zachowawczym: zapotrzebowanie energetyczne u pacjentów z prawidłową masą ciała powyżej 60. roku życia powinno zapewniać 35 kcal/1 kg masy ciała/dobę, a u pacjentów poniżej 60. roku życia. powinien dostarczać 30-35 kcal/1 kg masy ciała/dobę, czyli około 2000-2500 kcal/dobę. U mniej aktywnych pacjentów wystarczająca podaż to 1800-2000 kcal/dobę. ograniczenie białka opóźnia leczenie dializą, ilość białka zależy od stężenia mocznika i kreatyniny w osoczu krwi oraz klirensu kreatyniny (GFR). Minimalna zawartość białka w diecie to 20 g/dobę z dodatkiem niezbędnych aminokwasów. Takie ograniczenie można uzyskać stosując dietę ziemniaczaną w ilości 1 kg ziemniaków + 300 g warzyw i owoców + 120 g świeżego masła i oleju + 50 g cukru oraz dodatek mąki ziemniaczanej lub skrobi niskobiałkowej mąka ze świeżymi lub suszonymi przyprawami, bez solenia. Techniki przyrządzania dań ziemniaczanych to gotowanie, pieczenie, natomiast smażenie jest wykluczone w przypadku zaburzeń metabolizmu tłuszczów. Potrawy, które można przygotować to makaron, pierogi, pierogi, zapiekanki, nadziewane ziemniaki, sałatki. Średni limit białka to 40-50 g/dzień, a mały 60-70 g/dzień. Białko powinno być pełnowartościowe, pochodzące z produktów zwierzęcych: chudego mięsa, odtłuszczonego mleka, twarogu, białka jaja, kefiru, jogurtu. podaż tłuszczu nie wymaga ograniczenia do 1 g/1 kg masy ciała. Powinna pochodzić z produktów roślinnych tj. oliwa z oliwek, olej sojowy, olej słonecznikowy, olej rzepakowy. Przeciwwskazane produkty tłuszczowe pochodzenia zwierzęcego to: smalec, łój, twarde margaryny, boczek, a także tłuste mięsa takie jak baranina, wieprzowina, podroby, kaczka, gęś, tłuste ryby, żółte i topione sery, boczek, pasztety, wędliny. Podobnie nie zaleca się wyrobów cukierniczych zawierających dużą ilość tłuszczu, takich jak ptysie i ciasta. ograniczenie płynów zależy od obrzęku, nadciśnienia i ilości wydalanego moczu w ciągu dnia. Należy zwrócić uwagę na zawartość wody w produktach np. sosach, warzywach, owocach, dostarczając średnio 400-500 ml. ograniczanie sodu w okresie niedoboru wyrównanego nie jest wymagane, ale zaleca się ograniczenie do 3 g (1 łyżeczka) soli dziennie jako środek zapobiegawczy, ze względu na powszechne nadmierne spożycie. Wystarczy nie dodawać soli do potraw, wykluczyć w procesie technologicznym produkty solone, takie jak: konserwy, marynaty, wędliny, wędliny, sery wędzone, sery żółte, kiszonki, koncentraty zup i sosów, gotowe przyprawy np. vegeta, warzywa, kostki rosołowe. redukcja fosforu z produktów bogatych w fosfor, takich jak: podroby, produkty zbożowe, podpuszczka i sery topione, nasiona roślin strączkowych, ryby, żółtka jaj, pieczarki, wędliny, pełne mleko w proszku.
Zaleca się również spożywanie preparatów wiążących fosforany w przewodzie pokarmowym podczas posiłków. zapotrzebowanie na potas w okresie niedoboru wyrównanego powinno być zwiększone, a w okresie schyłkowej niewydolności powinno być ograniczone do 1500-2000 mg/dobę, z wyłączeniem produktów bogatych w ten minerał: suche rośliny strączkowe, otręby, kakao, czekolada , orzechy, suszone owoce, banany , awokado, pomidory, ziemniaki, warzywa liściaste, grzyby. Potas można zredukować przez moczenie i gotowanie żywności, przy czym podczas gotowania zmienia się wodę. zapotrzebowanie na inne składniki mineralne powinno uzupełniać niedobór wapnia, ze względu na ograniczenia produktów białkowych, uzupełnianie niedoboru żelaza prowadzącego do anemii. zapotrzebowanie na witaminy uzupełnia niedobory witamin. z grupy B, kwas foliowy, wit. C i D ze względu na dietę ubogą w potas.
Nie wszystkie diety są zdrowe i bezpieczne dla naszego organizmu. Zaleca się skonsultowanie się z lekarzem przed rozpoczęciem jakiejkolwiek diety, nawet jeśli nie masz żadnych problemów zdrowotnych.
Wybierając dietę nigdy nie kieruj się obecną modą. Pamiętaj, że niektóre diety, m.in. niskie w szczególności składniki odżywcze lub silnie ograniczające kalorie, a monodiety mogą być wyniszczające dla organizmu, nieść ryzyko zaburzeń odżywiania, a także mogą zwiększać apetyt, przyczyniając się do szybkiego powrotu do poprzedniej wagi.
Ogólne zasady diety w okresie dializy: zapotrzebowanie energetyczne z powodu częstego niedożywienia pacjentów dializowanych powinno wynosić 35-40 kcal/1 kg masy ciała, czyli 2000-2500 kcal/dobę. Głównym źródłem węglowodanów powinny być produkty zbożowe: makarony, kasze, mąka skrobiowa, niskobiałkowe pieczywo skrobiowe. U pacjentów leczonych dializą otrzewnową zapotrzebowanie to jest częściowo pokrywane przez glukozę w płynie dializacyjnym. zapotrzebowanie na białko z powodu ubytków podczas dializy wynosi 1,2-1,4 g/1 kg masy ciała u hemodializowanych pacjentów, a 1,2-1,5 g/1 kg masy ciała przy dializie otrzewnowej, czyli 75-110 g/ dzień. Dietę można wzbogacić białkiem z odżywek np. Protifar. zapotrzebowanie na tłuszcz w dializie pozaustrojowej powinno wynosić 30-35% energii, a w dializie otrzewnowej 35-40%. energia pochodząca z produktów roślinnych, głównie oliwy z oliwek i olejów. zapotrzebowanie na potas należy ograniczyć do 1500-2000 mg/dzień, nie należy stosować wywarów mięsnych i warzywnych. zapotrzebowanie na fosfor powinno ograniczać spożycie produktów bogatych w ten składnik oraz stosowanie leków wiążących fosforany w przewodzie pokarmowym. zastosowanie ma ograniczenie sodu. zapotrzebowanie na minerały i witaminy wymaga uzupełnienia wapnia, wit. D, A i C. ograniczenie płynów liczone na podstawie ilości wydalanego moczu + 500 ml, zwiększona ilość jest wskazana tylko przy upale, wysokiej gorączce, wymiotach i biegunce.
Źródło: Katedra i Klinika Nefrologii, Nadciśnienia Tętniczego i Chorób Wewnętrznych Collegium Medicum im. L. Rydygiera w Bydgoszczy
- I okres – niewydolność utajona, w której nie ma ograniczeń dietetycznych,
- IV okres – schyłkowa niewydolność, w której podaż białka wynosi 20-25 g/dobę lub dializy, ograniczenie sodu, potasu, fosforu i płynów, wymagane jest dodanie aminokwasów egzogennych 15-20 g/dobę do dania, np. Ketosteril.
- ograniczenie białka opóźnia leczenie dializą, ilość białka zależy od stężenia mocznika i kreatyniny w osoczu krwi oraz klirensu kreatyniny (GFR). Minimalna zawartość białka w diecie to 20 g/dobę z dodatkiem niezbędnych aminokwasów. Takie ograniczenie można uzyskać stosując dietę ziemniaczaną w ilości 1 kg ziemniaków + 300 g warzyw i owoców + 120 g świeżego masła i oleju + 50 g cukru oraz dodatek mąki ziemniaczanej lub skrobi niskobiałkowej mąka ze świeżymi lub suszonymi przyprawami, bez solenia. Techniki przyrządzania dań ziemniaczanych to gotowanie, pieczenie, natomiast smażenie jest wykluczone w przypadku zaburzeń metabolizmu tłuszczów. Potrawy, które można przygotować to makaron, pierogi, pierogi, zapiekanki, nadziewane ziemniaki, sałatki. Średni limit białka to 40-50 g/dzień, a mały 60-70 g/dzień. Białko powinno być pełnowartościowe, pochodzące z produktów zwierzęcych: chudego mięsa, odtłuszczonego mleka, twarogu, białka jaja, kefiru, jogurtu.
- ograniczenie płynów zależy od obrzęku, nadciśnienia i ilości wydalanego moczu w ciągu dnia. Należy zwrócić uwagę na zawartość wody w produktach np. sosach, warzywach, owocach, dostarczając średnio 400-500 ml.
- ograniczanie sodu w okresie niedoboru wyrównanego nie jest wymagane, ale zaleca się ograniczenie do 3 g (1 łyżeczka) soli dziennie jako środek zapobiegawczy, ze względu na powszechne nadmierne spożycie. Wystarczy nie dodawać soli do potraw, wykluczyć w procesie technologicznym produkty solone, takie jak: konserwy, marynaty, wędliny, wędliny, sery wędzone, żółte, kiszonki, koncentraty zup i sosów, gotowe przyprawy, np. vegeta, warzywa, kostki rosołowe.
- redukcja fosforu z produktów bogatych w fosfor, takich jak: podroby, produkty zbożowe, podpuszczka i sery topione, nasiona roślin strączkowych, ryby, żółtka jaj, grzyby, wędliny, pełne mleko w proszku. Zaleca się również spożywanie preparatów wiążących fosforany w przewodzie pokarmowym podczas posiłków.
- zapotrzebowanie na potas w okresie niedoboru wyrównanego powinno być zwiększone, a w okresie schyłkowej niewydolności powinno być ograniczone do 1500-2000 mg/dobę, z wyłączeniem produktów bogatych w ten minerał: suche rośliny strączkowe, otręby, kakao, czekolada , orzechy, suszone owoce, banany , awokado, pomidory, ziemniaki, warzywa liściaste, grzyby. Potas można zredukować przez moczenie i gotowanie żywności, przy czym podczas gotowania zmienia się wodę.
- zapotrzebowanie na inne składniki mineralne powinno uzupełniać niedobór wapnia, ze względu na ograniczenia produktów białkowych, uzupełnianie niedoboru żelaza prowadzącego do anemii.
- zapotrzebowanie na witaminy uzupełnia niedobory witamin. z grupy B, kwas foliowy, wit. C i D ze względu na dietę ubogą w potas.
- zapotrzebowanie na tłuszcz w dializie pozaustrojowej powinno wynosić 30-35% energii, a w dializie otrzewnowej 35-40%. energia pochodząca z produktów roślinnych, głównie oliwy z oliwek i olejów.
- zapotrzebowanie na potas należy ograniczyć do 1500-2000 mg/dzień, nie należy stosować wywarów mięsnych i warzywnych.
- zapotrzebowanie na fosfor powinno ograniczać spożycie produktów bogatych w ten składnik oraz stosowanie leków wiążących fosforany w przewodzie pokarmowym.
- zastosowanie ma ograniczenie sodu.
- zapotrzebowanie na minerały i witaminy wymaga uzupełnienia wapnia, wit. D, A i C.
- ograniczenie płynów oblicza się z ilości wydalanego moczu + 500 ml, zwiększona ilość jest wskazana tylko przy upale, wysokiej gorączce, wymiotach i biegunce.
Niektóre zioła wspomagają leczenie i profilaktykę chorób nerek. Na Targu Medonet można kupić Herbal detox – ekologiczną herbatę ziołową z dodatkiem bławatka, bratka, krwawnika i czarnej porzeczki.