To on najczęściej atakuje kobiety. Czego unikać, aby zmniejszyć ryzyko raka piersi?

Według raportu z 2014 roku, stworzonego pod patronatem Polskiego Towarzystwa Badań nad Rakiem Piersi, w 2012 roku rak piersi zajął drugie miejsce wśród wszystkich nowo zdiagnozowanych przypadków onkologicznych na świecie – stanowi prawie 2% przypadków. Niestety również w Polsce jest to prawie 12% wszystkich diagnoz. I choć jest to jeden z najlepiej zbadanych nowotworów – wiemy już o nim wiele, a jego leczenie daje nam wiele możliwości, to w ciągu ostatnich 23 lat zachorowalność na niego stale rośnie. Dotyczy nie tylko kobiet w wieku 30-50 lat, ale coraz częściej diagnozuje się ją u osób młodszych. Według danych Krajowego Rejestru Nowotworów zachorowalność na raka piersi podwoiła się wśród kobiet w wieku 69-20 lat. Co roku diagnozuje się ją aż u 49 pacjentów, a prognozuje się, że w ciągu najbliższych kilku lat, każdego roku choroba ta dotknie nawet ponad 18 kobiet.

Rak piersi to choroba, która niestety zbyt często jest w Polsce śmiertelna. Jest podstępna i początkowo rozwija się bezobjawowo, dlatego wiele przypadków jest diagnozowanych dopiero w zaawansowanym stadium. Szacuje się, że znajduje się na trzecim miejscu pod względem umieralności wśród wszystkich nowotworów dotykających Polaków. Jednocześnie, jak pokazują dane z 3, rak piersi odpowiada za 2013% zgonów wśród kobiet, zajmując miejsce zaraz po raku płuca. Ma w szczególności wymiar osobisty. Jak podkreślają autorzy raportu, pod patronatem Polskiego Towarzystwa Badań nad Rakiem Piersi, niezdolność do pracy kobiety chorującej na raka piersi generuje przede wszystkim tzw. koszty niematerialne – „ogranicza lub całkowicie wycofuje się z życie społeczne i zawodowe; z tego powodu rak piersi staje się również chorobą całych rodzin i najbliższego otoczenia pacjentek. “

Chociaż najważniejszą rzeczą w leczeniu raka piersi jest profilaktyka, m.in. regularne badania, które pozwolą na szybkie rozpoczęcie terapii, okazuje się, że to, co jemy, może również wpływać na ryzyko zachorowania na ten nowotwór u kobiet. Naukowcy szacują, że możemy zmienić aż 9 na 100 przypadków raka (9%) po prostu zmieniając sposób żywienia. Chociaż badania nad dietą i ryzykiem raka piersi są niejednoznaczne, istnieją dowody sugerujące, że niektóre pokarmy mogą zwiększać zapadalność kobiet na niektóre rodzaje raka piersi. Sprawdź dokładnie, czego powinieneś unikać, gdy chcesz lepiej uchronić się przed tą podstępną chorobą.

Chociaż tłuszcz jest istotną częścią naszego ciała, wykazano, że rodzaj tłuszczu może odgrywać ogromną rolę w zwiększaniu ryzyka zachorowania na raka piersi. Sugerują to m.in. europejscy naukowcy, którzy na przestrzeni ponad 11 lat oceniali jadłospisy 337 kobiet w wieku 20-70 lat z 10 krajów. Odkryli, że osoby, które spożywały najwięcej tłuszczów nasyconych (48 g dziennie) były o 28% bardziej narażone na rozwój raka piersi niż te, które spożywały mniej (15 g dziennie). Naukowcy z Mediolanu dodają, że wysokie spożycie tłuszczów całkowitych i nasyconych, zwłaszcza tych pochodzących z wysoko przetworzonej żywności, może wiązać się ze zwiększonym ryzykiem niektórych rodzajów raka piersi, w tym hormonozależnych, tj. reagujących na poziom estrogenu lub progesteronu w ciele. Chociaż bezpieczna ilość tłuszczów nasyconych nie została jeszcze ustalona, ​​onkolodzy, w tym z Rutgers Cancer Institute w New Jersey, zalecają ograniczenie w codziennej diecie niezdrowych źródeł, takich jak fast food, słodycze, smażone potrawy i słone przekąski.

Chociaż nie ma jednoznacznych dowodów na bezpośredni wpływ cukru na rozwój raka piersi, niektóre badania sugerują, że pośrednio wpływa on na ryzyko zachorowania na raka. Zespół naukowców z MD Anderson Cancer Center przy University of Texas opublikował badanie na myszach, które spożywały dietę o parametrach porównywalnych z typowym „zachodnim” menu, bogatą m.in. w rafinowane węglowodany. Okazało się, że wysoka zawartość sacharozy i fruktozy spowodowała, że ​​u ponad 50% myszy rozwinął się rak piersi. Co ważne, im więcej myszy jadły swoje myszy, tym częściej dawały przerzuty dzięki dalszym obserwacjom chorych zwierząt. Ale to nie wszystko. Włoskie badanie, tym razem na ludziach, opublikowane w American Journal of Clinical Nutrition, wykazało związek między wysokim spożyciem żywności o wysokim indeksie glikemicznym a rakiem piersi. „Tapeta” to nie tylko słodkie wypieki, ale także makaron i biały ryż. Wykazano, że im szybciej jedzenie podnosi poziom glukozy we krwi i powoduje duży wyrzut insuliny po posiłku, tym większe jest ryzyko zachorowania na raka zależnego od estrogenu. Pamiętaj, że cukier, który dodajesz do swojego jadłospisu w ciągu dnia, w tym cukier pochodzący ze słodyczy, miodu czy gotowych napojów, nie powinien stanowić więcej niż 5% energii, którą czerpiesz z jedzenia i picia w ciągu dnia. Zgodnie z zaleceniami The American Heart Association większość kobiet nie powinna przekraczać 20g cukru dziennie (około 6 łyżeczek), w tym ilości zawarte np. w żywności wysoko przetworzonej.

Wielu naukowców sugeruje, że nie tylko cukier, ale jego sztuczne substytuty mogą pośrednio przyczynić się do rozwoju wielu chorób. Badania w Washington University School of Medicine wykazały, że jeden ze słodzików, sukraloza, może powodować duże wyrzuty insuliny do krwi, a przy nadmiernym spożyciu może znacznie zwiększyć jej wartość. A to zdaniem m.in. naukowców z Imperial College London School of Public Health w Anglii może mieć wpływ na ryzyko zachorowania na raka piersi. Po badaniu 3300 kobiet stwierdzono, że osoby z zaburzeniami metabolicznymi związanymi z nieprawidłową reakcją organizmu na insulinę lub niezdolnością do jej wytwarzania były bardziej narażone na raka niż osoby bez tych zaburzeń. Jedno z większych badań kobiet po menopauzie (WHI) również potwierdza, że ​​grupa osób, które miały najwyższy poziom insuliny, była prawie o 50% bardziej narażona na zachorowanie na raka piersi niż te, które miały najniższy poziom insuliny. Chociaż sztuczne słodziki nie przyczyniają się bezpośrednio do rozwoju raka piersi, nie należy ich spożywać z przesadą, a przed dodaniem ich do codziennego jadłospisu warto sprawdzić Dopuszczalne Dzienne Spożycie (ADI) dla każdego „słodkiego związku”.

Choć jest smaczny, okazuje się, że częste jego spożywanie może przyczynić się do zwiększonego ryzyka zachorowania na raka piersi. Grillowanie białek zwierzęcych w wysokich temperaturach może zwiększyć rozwój amin heterocyklicznych (HCA), które, jak udowodniono, są związkami mogącymi powodować raka piersi. Według badań opublikowanych przez Cancer Project, najgorszymi sprawcami okazują się nie tylko grillowany kurczak, wieprzowina, wołowina czy łosoś, ale wszystkie rodzaje mięsa smażone i pieczone w wysokiej temperaturze. Recenzje potwierdzają, że zawartość HCA, choć różna w zależności od sposobu przygotowania danej potrawy, zawsze wzrasta wraz ze wzrostem temperatury smażenia czy grillowania. W jednym z badań odnotowano m.in. prawie pięciokrotnie wyższe ryzyko zachorowania na raka piersi u kobiet jedzących mięso mocno przyrządzone w porównaniu do tych, które preferują mięso średnio lub nisko smażone. Ryzyko wzrosło również, gdy ten rodzaj żywności był spożywany codziennie. Amerykański Instytut Badań nad Rakiem dodaje również, że peklowanie mięsa zwiększa również zawartość substancji rakotwórczych, dlatego należy unikać tej techniki kulinarnej.

Jest to sprawdzony czynnik ryzyka rozwoju raka piersi, którego ryzyko wzrasta wraz ze spożywaną ilością. Badania konsekwentnie pokazują, że picie piwa, wina i likierów zwiększa prawdopodobieństwo zachorowania na nowotwory zależne od hormonów. Alkohol może zwiększać np. poziom estrogenu, który jest związany z indukcją raka piersi. Jednocześnie naukowcy zwracają uwagę, że alkohol może dodatkowo uszkadzać DNA w komórkach, a tym samym wpływać na pojawienie się choroby. W porównaniu do osób niepijących, kobiety, które sporadycznie piją alkohol, mają niewielki wzrost ryzyka zachorowania na raka. Wystarczy jednak zwiększyć spożycie alkoholu do 2-3 drinków dziennie, aby zwiększyć ryzyko zachorowania na raka piersi o 20%. Eksperci szacują, że każda kolejna dawka napoju alkoholowego może zwiększać ryzyko zachorowania o kolejne 10%. Jednocześnie pamiętaj, że badanie z 2009 roku pokazuje, że picie 3-4 drinków tygodniowo zwiększa ryzyko nawrotu raka piersi u kobiet, u których zdiagnozowano raka piersi, nawet we wczesnych stadiach. American Cancer Society zaleca zatem kobietom nie przekraczać dawki jednej porcji alkoholu dziennie, czyli 350 ml piwa, 150 ml wina lub 45 ml mocniejszego alkoholu.

W lesie zamknięto nie tylko alkohol, ale także warzywa, owoce, sery, mięso i orzechy. Już produkty z 5 takich opakowań są w stanie podnieść poziom bisfenolu A (BPA) w organizmie o 1000-1200% – substancji, która w Twoim organizmie może m.in. naśladować estradiol. Chociaż stosowanie BPA jest dozwolone w Unii Europejskiej i ma reputację bezpiecznej substancji chemicznej, wielu naukowców ostrzega przed nadmierną konsumpcją. Pod lupą naukowców m.in. kobieca równowaga hormonalna, której zaburzenia mogą wywoływać powstawanie komórek nowotworowych. Wyższe stężenia BPA w surowicy są związane nie tylko z zespołem policystycznych jajników czy endometriozą, ale jak wykazano w badaniu z 2012 roku na Uniwersytecie Kalabrii we Włoszech, substancja ta może stać się czynnikiem stymulującym produkcję białka odpowiedzialnego za rozwój raka piersi. Badacze radzą zatem stosować ten rodzaj żywności z umiarem i ograniczać spożycie żywności w puszkach na rzecz produktów świeżych.

Chociaż mogą na nie wpływać różne czynniki, prawie zawsze są związane z dietą. Pamiętaj, że posiadanie dużej ilości tkanki tłuszczowej może zwiększać ryzyko zachorowania na raka piersi, m.in. poprzez podniesienie poziomu estrogenu czy wyższych wartości insuliny we krwi. Naukowcy sugerują, że około 5 na 100 przypadków raka (5%) można uniknąć, utrzymując zdrową masę ciała. Jeśli dodamy do tego aktywność fizyczną, szanse zachorowania są jeszcze mniejsze. Jedno z badań wykazało, że nawet godzinny spacer każdego dnia może pomóc zmniejszyć ryzyko raka piersi. Francuscy naukowcy podkreślają również, że nawet po wykryciu i leczeniu raka ćwiczenia mogą również pomóc, zmniejszając ryzyko nawrotu choroby. Zalecana ilość sportu dla lepszej profilaktyki raka to około 1-4 godzin tygodniowo. Wszystko czego potrzebujesz to aktywność o umiarkowanej intensywności, taka jak szybszy spacer lub jazda na rowerze.