Najpierw kilka faktów na temat utraty żywności według Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO):
· Około jedna trzecia żywności produkowanej na świecie jest marnowana. To około 1,3 miliarda ton żywności rocznie.
· Szacuje się, że żywność o wartości 680 miliardów dolarów rocznie marnuje się w krajach uprzemysłowionych; w krajach rozwijających się – o 310 miliardów dolarów rocznie.
· Kraje uprzemysłowione i kraje, które produkują odpady w przybliżeniu takiej samej ilości żywności – odpowiednio 670 i 630 milionów ton rocznie.
· Najczęściej wyrzucane są owoce i warzywa, a także korzenie i bulwy.
· Na mieszkańca konsumenci marnują 95-115 kg rocznie w Europie i Ameryce Północnej, podczas gdy konsumenci w Afryce Subsaharyjskiej oraz w Azji Południowej i Południowo-Wschodniej marnują tylko 6-11 kg rocznie.
· Na poziomie detalicznym marnuje się dużo żywności tylko dlatego, że nie wygląda idealnie na zewnątrz. Dotyczy to głównie owoców i warzyw. Owoce z niewielkimi defektami zewnętrznymi nie są kupowane tak łatwo, jak owoce o „właściwym” kształcie i kolorze.
· Marnowanie żywności jest jedną z głównych przyczyn marnowania zasobów, w tym wody, ziemi, energii, pracy i kapitału. Ponadto nadprodukcja żywności niepotrzebnie prowadzi do emisji gazów cieplarnianych. To z kolei przyczynia się do globalnego ocieplenia.
· Ogólnie rolnictwo odpowiada za od jednej piątej do jednej czwartej światowych emisji gazów cieplarnianych. FAO szacuje, że każdego roku 4,4 gigaton dwutlenku węgla marnuje się z żywności. To więcej niż cała roczna emisja CO2 w Indiach i prawie tyle, ile światowe emisje gazów cieplarnianych z transportu drogowego.
· Nawet gdyby udało się uratować tylko 25% całej marnowanej żywności, wystarczyłoby to na wyżywienie 870 milionów ludzi. Obecnie 800 milionów ludzi cierpi głód.
· Każdego roku potrzebujemy około 14 milionów kilometrów kwadratowych gruntów rolnych do produkcji wyrzucanej żywności. To tylko nieco mniej niż całkowita powierzchnia Rosji.
· W krajach rozwijających się 40% strat występuje podczas przetwarzania produktów po zbiorach. W krajach uprzemysłowionych ponad 40% strat występuje na poziomie detalistów i konsumentów. Oznacza to, że w bogatych krajach sami konsumenci wyrzucają (często nietkniętą) żywność. A w biednych krajach marnowanie żywności jest wynikiem złych praktyk rolniczych, słabej infrastruktury i słabo rozwiniętego przemysłu opakowań. Można więc powiedzieć, że w krajach bogatych za straty żywnościowe odpowiada dobrobyt, podczas gdy w krajach biednych odpowiedzialny jest za brak dobrobytu.
Co można zrobić?
Jak zminimalizować marnotrawstwo żywności na poziomie Twojej kuchni? Oto kilka praktycznych wskazówek:
· Nie chodź na zakupy na pusty żołądek. Nie używaj w sklepie dużego wózka, zamiast tego weź koszyk.
· Napisz wcześniej listę naprawdę potrzebnych produktów, odbiegaj od niej jak najmniej.
· Zanim kupisz żywność na wyprzedaży po „dobrej” cenie, zastanów się, czy naprawdę zjesz to jedzenie w najbliższej przyszłości.
· Używaj mniejszych talerzy. Ludzie często umieszczają na dużych talerzach więcej jedzenia, niż są w stanie zjeść. To samo dotyczy straganów w stołówce.
· Jeśli nie jadłeś czegoś w restauracji, poproś o spakowanie resztek.
· Zaufaj własnemu smakowi i zapachowi w ocenie dat ważności. Konsumenci czasami uważają, że nieaktualna żywność nie jest bezpieczna do spożycia, ale dotyczy to tylko produktów łatwo psujących się (takich jak mięso i ryby).
Dowiedz się więcej o prawidłowym przechowywaniu.
Jak prawidłowo przechowywać owoce i warzywa
Jeśli warzywa i owoce są pakowane w specjalne opakowania i nie planujesz ich zjadać od razu, to lepiej zostawić je w opakowaniu. Ważne jest również przechowywanie warzyw i owoców we właściwym miejscu. Niektóre odmiany najlepiej przechowywać w lodówce, a inne poza lodówką.
Przechowuj pomidory poza lodówką w chłodnym, suchym miejscu. Nawiasem mówiąc, jedz tylko dojrzałe pomidory. Niedojrzałe pomidory zawierają toksynę, która może być szkodliwa dla zdrowia.
Cebule szybko wchłaniają wilgoć i gniją, dlatego przechowuj je w suchym miejscu. Nawiasem mówiąc, cebula również chłonie smaki, w tym aromat czosnku, dlatego najlepiej przechowywać je osobno.
Marchew ozima, pasternak i korzeń selera mają bardzo długi okres przydatności do spożycia. Najlepiej przechowywać je w suchym miejscu w temperaturze 12-15°C.
Ziemniaki najlepiej przechowywać w ciemnym, chłodnym miejscu.
Trzymaj bakłażany, ogórki i paprykę z lodówki, ale z dala od pomidorów i owoców. Bakłażany są szczególnie wrażliwe na etylen, gaz wytwarzany przez banany, gruszki, jabłka i pomidory. Pod wpływem etylenu bakłażany pokrywają się ciemnymi plamami i stają się gorzkie w smaku.
Ogórki suszą się w lodówce. Często ogórki sprzedawane są w filmie. Nie wyjmuj go, ponieważ wydłuża okres przydatności do spożycia o około tydzień.
Warzywa liściaste, takie jak sałata i cykoria, oraz warzywa kapustne (kalafior, brokuły, brukselka, daikon, rzodkiewki, rzepa) najlepiej przechowywać w lodówce.
To samo dotyczy łodyg selera i porów.
Cytryny i inne owoce cytrusowe najlepiej przechowywać w ciemnym miejscu poza lodówką. Przeciętny okres przydatności do spożycia owoców cytrusowych wynosi 14 dni.
Banany i inne egzotyczne owoce cierpią z powodu zimna. Jeśli są przechowywane w temperaturze poniżej 7°C, to zaczyna się niszczenie komórek, owoc stopniowo traci wilgoć i może gnić.
Winogrona najlepiej przechowywać w lodówce. Tam pozostanie w stanie zdatnym do użytku przez siedem dni, a wyjęty z lodówki – tylko od trzech do czterech dni. Przechowuj winogrona w papierowej torbie lub na talerzu.
Jabłka wytrzymają do trzech tygodni dłużej w lodówce niż poza nią.
Pokrojone warzywa i owoce należy zawsze przechowywać w lodówce. Dotyczy to wszystkich odmian.
Jak przechowywać produkty mleczne
Twaróg, mleko, jogurt i inne produkty mleczne mają datę ważności. Do tego czasu producent gwarantuje dobrą jakość. Po upływie terminu ważności jakość produktu może ulec pogorszeniu. Jednak produkty mleczne często nadają się do spożycia przez kilka dni po dacie wskazanej na opakowaniu. Użyj wzroku, zapachu i smaku, aby sprawdzić, czy produkt jest nadal dobry. Otwarty jogurt można przechowywać w lodówce około 5-7 dni, mleko – 3-5 dni.
A co z pleśnią? Czy można uratować częściowo spleśniałe jedzenie?
Pleśń jest „szlachetna” i szkodliwa. Pierwszy jest używany do produkcji serów takich jak Gorgonzola i Brie. Tę pleśń można zjeść. Dobra pleśń zawiera również penicylinę. Reszta pleśni jest szkodliwa, a nawet bardzo szkodliwa. Bardzo szkodliwe jest dodawanie pleśni na zbożach, orzechach, orzeszkach ziemnych i kukurydzy.
Co zrobić, jeśli pleśń rozprzestrzeniła się na jedzeniu? Niektóre produkty spożywcze można częściowo uratować, ale większość należy wyrzucić. Można zaoszczędzić twardy ser (parmezan, cheddar) oraz twarde warzywa i owoce (marchew, kapusta). Odetnij całą powierzchnię zanieczyszczoną pleśnią plus co najmniej jeden centymetr więcej. Umieść przetworzoną żywność w czystych naczyniach lub papierze. Ale spleśniały chleb, miękkie produkty mleczne, miękkie owoce i warzywa, dżemy i przetwory będą musiały zostać wyrzucone.
Zapamiętaj następujące. Czystość jest kluczowym czynnikiem minimalizacji pleśni. Zarodniki pleśni z zanieczyszczonej żywności mogą bardzo łatwo przenosić się do lodówki, ręczników kuchennych itp. Dlatego zaleca się czyszczenie wnętrza lodówki co kilka miesięcy roztworem sody oczyszczonej (1 łyżka stołowa na szklankę wody). Utrzymuj w czystości chusteczki, ręczniki, gąbki, mopy. Zapach stęchlizny oznacza, że żyje w nich pleśń. Wyrzuć wszystkie przybory kuchenne, których nie można całkowicie umyć.