Chondropatia rzepkowo-udowa to atak na chrząstkę stawu rzepkowo-udowego na poziomie kolana. Może być postrzegana jako wczesna postać, która może prowadzić do choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego (gonarthrosis). Możliwych jest kilka podejść terapeutycznych.

Definicja chondropatii rzepkowo-udowej

Staw rzepkowo-udowy jest jednym ze stawów kolanowych: tworzy połączenie między kością udową (kość udową) a rzepką (rzepka w starej nomenklaturze: mała kość z przodu kolana). O chondropatii rzepkowo-udowej lub chondropatii rzepkowej mówimy w przypadku zużycia lub zniszczenia chrząstki stawu rzepkowo-udowego.

Chondropatia rzepkowo-udowa nie jest jedyną chondropatią kolana. Istnieje również chondropatia udowo-piszczelowa, która definiuje uszkodzenie chrząstki stawu udowo-piszczelowego łączącego kość udową (kość udową) z kością piszczelową (kość nogi).

W niektórych publikacjach chrondopatia stawu kolanowego odpowiada chorobie zwyrodnieniowej stawu kolanowego (gonarthrosis). W innych mówimy więcej o chrondopatii w postaciach wczesnych i chorobie zwyrodnieniowej stawów w postaciach zaawansowanych.

Przyczyny i czynniki ryzyka

Uważa się, że pochodzenie chondropatii rzepkowo-udowej jest wieloczynnikowe. Jej rozwój wiąże się ze współwystępowaniem różnych czynników ryzyka. Wśród nich są w szczególności:

• czynniki genetyczne;
• koślawość kolan, która oznacza odchylenie osi nogi z kolanami skierowanymi do wewnątrz;
• szpotawość kolan, która odnosi się do odchylenia osi nogi z kolanami skierowanymi na zewnątrz;
• nadwaga powodująca przeciążenie stawów;
• częste przenoszenie ciężarów, które również generuje przeciążenia na poziomie stawów;
• intensywne i/lub wielokrotne ćwiczenie pewnych czynności, niosące zarówno ryzyko mikrourazów, jak i ryzyko przepracowania stawów i więzadeł;
• uraz kolana, taki jak zerwanie więzadła krzyżowego przedniego i uszkodzenie łąkotki;
• niektóre choroby metaboliczne, takie jak dna moczanowa;
• niektóre choroby zapalne, takie jak reumatoidalne zapalenie stawów;
• niektóre patologie zakaźne, takie jak zakaźne zapalenie stawów.

Diagnostyka chondropatii fémoro-rzepka

Rozpoznanie chondropatii rzepkowo-udowej najczęściej opiera się na:

• badanie kliniczne z przesłuchaniem w celu oceny rodzaju bólu, odczuwanego dyskomfortu lub ruchomości kolana;
• medyczne badania obrazowe w celu oceny stanu stawu.

Diagnoza może wymagać interwencji reumatologa, specjalisty chorób kości, mięśni i stawów. 

Osoby dotknięte chondropatią rzepkowo-udową

Zużycie chrząstki jest częstym zjawiskiem wraz z wiekiem. Chondropatia rzepkowo-udowa nie jest jednak rzadkością u młodych ludzi, którzy uprawiają sport lub zawodowo, wielokrotnie obciążając kolana.

Na początku chondropatii rzepkowo-udowej uszkodzenie chrząstki jest minimalne. Nie powodują żadnych objawów.

Ból kolana

W miarę rozwoju chondropatia rzepkowo-udowa objawia się jako gonalgia. Jest to tak zwany mechaniczny ból kolana, który pojawia się w sposób nieciągły. Gonalgia jest zlokalizowana głównie z przodu kolana, ale może objawiać się w tylnej części rzepki (rzepki) podczas ruchu. Ból może być uwydatniony podczas kucania.

Możliwy dyskomfort

W miarę postępu chondropatia rzepkowo-udowa może stać się restrykcyjna na co dzień. Silny ból kolana może towarzyszyć niektórym ruchom, zwłaszcza pozycji kucznej.

Postępowanie w przypadku chondropatii rzepkowo-udowej polega na ograniczeniu jej progresji i łagodzeniu bólu kolana. Aby to osiągnąć, można rozważyć kilka podejść terapeutycznych w zależności od stopnia uszkodzenia chrząstki, odczuwanego bólu i zidentyfikowanych czynników ryzyka:

• sesje fizjoterapeutyczne;
• noszenie ortezy rzepki, urządzenia wspomagającego pracę stawów;
• wsparcie żywieniowe i dietetyczne w przypadku nadwagi;
• leki z lekami przeciwbólowymi w celu złagodzenia bólu;
• w razie potrzeby zastrzyki z kortykosteroidów.

Zapobieganie chondropatii rzepkowo-udowej polega na maksymalnym ograniczeniu możliwych do uniknięcia czynników ryzyka. Dlatego zaleca się:

• utrzymywać zdrową i zbilansowaną dietę;
• utrzymuj regularną aktywność fizyczną, unikając nadmiernej mobilizacji stawów kolanowych;
• maksymalnie zmniejszyć nacisk na stawy kolanowe, poprawiając np. ergonomię stanowiska pracy.