Szorstki jeż (Sarcodon scabrosus)
- Podział: Basidiomycota (podstawczaki)
- Podział: Agaricomycotina (Agaricomycetes)
- Klasa: Agaricomycetes (Agaricomycetes)
- Podklasa: Incertae sedis (o niepewnej pozycji)
- Zamówienie: Thelephorales (teleforyczne)
- Rodzina: Bankeraceae
- Rodzaj: Sarcodon (Sarcodon)
- Typ: Sarcodon scabrosus (jeżyna szorstka)
Uważa się, że szorstki jeż może być dość rozpowszechniony w Europie. Grzyb jest łatwo rozpoznawalny dzięki kilku charakterystycznym cechom: kapelusz jest brązowy do czerwonawo-brązowego lub nawet fioletowo-brązowego z łuskami wciśniętymi pośrodku i rozbieżnymi w miarę wzrostu; zielonkawa łodyga jest znacznie ciemniejsza u podstawy; gorzki smak.
Opis:
Ekologia: Rough ezhovik należy do grupy gatunków mikoryzowych z drzewami iglastymi i liściastymi; rośnie samotnie lub w grupach; lato i jesień.
Kapelusz: 3-10 cm, rzadko do 15 cm średnicy; wypukły, płasko-wypukły, często z ukrytym zagłębieniem pośrodku. Nieregularny kształt. Suchy. U młodych grzybów na kapeluszu widoczne są włosy lub łuski. Z wiekiem łuski stają się wyraźnie widoczne, większe i wciśnięte pośrodku, mniejsze i opóźnione – bliżej krawędzi. Kolor kapelusza jest od czerwonobrązowego do fioletowobrązowego. Krawędź czapki często może być zakrzywiona, nawet lekko pofalowana. Kształt może przypominać epicykloid.
Hymenofor: opadające „kolce” (czasami nazywane „zębami”) 2-8 mm; barwy bladobrązowej, u młodych grzybów z białawymi końcówkami, z wiekiem ciemnieją, stają się nasycone brązowo.
Noga: 4-10 cm długości i 1-2,5 cm grubości. Suche, bez pierścienia. Podstawa nogi często znajduje się głęboko pod ziemią, podczas zbierania grzyba wskazane jest wyjęcie całej nogi: pomoże to łatwo odróżnić szorstkiego jeża od pstrokatego jeża. Faktem jest, że noga szorstkiej jeżyny w pobliżu czapki jest gładka (gdy „kolce się kończą”) i raczej jasna, bladobrązowa. Im dalej od kapelusza, tym ciemniejszy kolor łodygi, oprócz koloru brązowego, zielonego, niebiesko-zielonego, a nawet niebieskawo-czarnego pojawia się u samej podstawy łodygi.
Miąższ: miękki. Kolory są różne: prawie biała, białawo-różowa w kapeluszu; a w łodydze szarej do czarnej lub zielonkawej, zielonkawo-czarnej na dole łodygi.
Zapach: lekko mączny lub bezwonny.
Smak: gorzki, czasem nie od razu widoczny.
Proszek zarodników: brązowy.
Podobieństwo: Szorstkiego jeża można pomylić tylko z podobnymi rodzajami jeży. Jest szczególnie podobny do jeżyny (Sarcodon Imbricatus), w której miąższ jest wprawdzie nieco gorzki, ale ta goryczka całkowicie znika po ugotowaniu, a jeżyna jest nieco większa od szorstkiej jeżyny.
Jadalność: W przeciwieństwie do jeżyny grzyb ten jest uważany za niejadalny ze względu na gorzki smak.