Polipor promienisty (Xanthoporia radiata)
- Podział: Basidiomycota (podstawczaki)
- Podział: Agaricomycotina (Agaricomycetes)
- Klasa: Agaricomycetes (Agaricomycetes)
- Podklasa: Incertae sedis (o niepewnej pozycji)
- Zamówienie: Hymenochaetales (Hymenochetes)
- Rodzina: Hymenochaetaceae (Hymenochetes)
- Typ: Xanthoporia radiata (polipor promienny)
- Promienny grzyb
- Polyporus promienisty
- Trametes radiata
- Inonotus promienisty
- Inodermus promienisty
- Polystictus promienisty
- Promień mikroporowaty
- Mensularia radiata
Opis
Owocniki są jednoroczne, w postaci siedzących, szeroko przylegających bocznych kapeluszy o półkolistym kształcie i trójkątnym przekroju. Średnica kapelusza do 8 centymetrów, grubość do 3 centymetrów. Kapelusze są ułożone w rzędy lub kafelki i często rosną razem. Krawędź młodych kapeluszy jest zaokrąglona, z wiekiem staje się spiczasta, lekko pofalowana i można ją wygiąć. Górna powierzchnia młodych grzybów jest aksamitna do lekko puszystej (ale nie owłosiona), żółtawo lub żółtawo brązowa, później naga, z jedwabistym połyskiem, nierówna, promieniście pomarszczona, czasem brodawkowata, rdzawobrązowa lub ciemnobrązowa, z koncentrycznymi paskami, okazy zimowane są czarnobrązowe, promieniście spękane. Na opadłych pniach mogą tworzyć się leżące owocniki.
Hymenofor jest rurkowaty, z kanciastymi porami o nieregularnym kształcie (3-4 na mm), jasnym, żółtawym, później szarawobrązowym, ciemniejącym po dotknięciu. Proszek zarodników jest biały lub żółtawy.
Miąższ jest rdzawobrązowy, z pasami strefowymi, miękki i wodnisty u młodych grzybów, z wiekiem staje się suchy, twardy i włóknisty.
Ekologia i dystrybucja
Polipor promienisty rośnie na osłabionych żywych i martwych pniach olszy czarnej i szarej (najczęściej), a także brzozy, osiki, lipy i innych drzew liściastych. Może powodować znaczne szkody w parkach. Powoduje białą zgniliznę.
Gatunek szeroko rozpowszechniony w północnej strefie umiarkowanej. Okres wegetacyjny od lipca do października, w łagodnym klimacie przez cały rok.
Jadalność
Grzyb niejadalny
Podobne gatunki:
- Inonotus kochający dąb (Inonotus dryophilus) żyje na żywych dębach i kilku innych drzewach liściastych. Ma bardziej masywne, zaokrąglone owocniki z twardym, ziarnistym rdzeniem u podstawy.
- Szczecisty grzyb Tinder (Inonotus hispidus) wyróżnia się większym rozmiarem owocników (do 20-30 centymetrów średnicy); jej gospodarzami są drzewa owocowe i szerokolistne.
- Inonotus nodulosus (Inonotus nodulosus) ma mniej jaskrawe ubarwienie i rośnie głównie na buku.
- Lisowiec (Inonotus rheades) wyróżnia się owłosioną powierzchnią kapeluszy i twardym ziarnistym rdzeniem wewnątrz podstawy owocnika, występuje na żywej i martwej osice i powoduje żółtą zgniliznę mieszaną.