10 największych wysp naszej planety

*Przegląd najlepszych według redakcji Healthy Food Near Me. O kryteriach wyboru. Ten materiał jest subiektywny, nie jest reklamą i nie służy jako przewodnik do zakupu. Przed zakupem należy skonsultować się ze specjalistą.

Wyspy są różne. Są wyspy rzek i jezior, które stanowią tylko niewielki fragment powierzchni ziemi, są szczyty pokrytych morzem gór i rafy koralowe wystające ponad powierzchnię wody. A są i takie, które niewiele różnią się od kontynentów – własnym, specyficznym klimatem, florą i fauną, stałą populacją. Największa z tych wysp zostanie omówiona tutaj.

Największe wyspy naszej planety

Powołanie Miejsce Islandia Obszar    
Największe wyspy naszej planety     1 Grenlandia      2 130 km²
    2 Nowa Gwinea     786 km ²
    3 Kalimantan      743 km ²
    4 Madagaskar      587 km ²
    5 Kraina Baffina      507 km ²
    6 Sumatra      473 km ²
    7 Wielka Brytania      229 km ²
    8 Honsiu      227 km ²
    9 Wiktoria      216 km ²
    10 Ellesmere      196 km ²

1. miejsce: Grenlandia (2 km²)

Ocena: 5.0

Największa pod względem powierzchni wyspa świata – Grenlandia – położona jest obok Ameryki Północnej, po jej północno-wschodniej stronie. Jednocześnie politycznie przypisuje się ją Europie – to posiadłości Danii. Terytorium wyspy zamieszkuje 58 tys. osób.

Brzegi Grenlandii są obmywane przez oceany Atlantycki i Arktyczny z różnych stron. Ponad 80% terytorium pokrywa lodowiec osiągający wysokość 3300 metrów od północy i 2730 metrów od południa. Zamarznięta woda gromadzi się tu od 150 lat. To jednak nie tak długo jak na lodowiec o takiej grubości. Jest tak ciężki, że pod jego ciężarem skorupa ziemska zapada się – w niektórych miejscach tworzą się zagłębienia sięgające 360 ​​metrów poniżej poziomu morza.

Wschodnia część wyspy jest najmniej narażona na napór mas lodowych. Oto najwyższe punkty Grenlandii – góry Gunbjorn i Trout, o wysokości odpowiednio 3700 i 3360 metrów. Również pasmo górskie stanowi całą środkową część wyspy, ale tam jest zamknięte przez lodowiec.

Pas wybrzeża jest wąski – cieńszy niż 250 metrów. Całość poprzecinana jest fiordami – wnikającymi głęboko w ląd, wąskimi i krętymi zatokami. Brzegi fiordów tworzą klify wysokie na kilometr i gęsto porośnięte roślinnością. Jednocześnie ogólnie flora Grenlandii jest uboga – tylko południowa część wybrzeża, nie pokryta lodowcem, porośnięta jest jarzębią, olchą, jałowcem, brzozą karłowatą i ziołami. W związku z tym uboga jest również fauna – woły piżmowe i renifery żywią się roślinnością, one z kolei służą jako pokarm wilkom polarnym, żyjącym na wyspie także lisom polarnym i niedźwiedziom północnym.

Historia rozwoju Grenlandii rozpoczyna się w 983 roku, kiedy to przybyli na nią Wikingowie i zaczęli zakładać swoje osady. Wtedy też powstała nazwa Grønland, oznaczająca „zieloną krainę” – przybysze byli zachwyceni zielenią wzdłuż brzegów fiordów. W 1262 r., kiedy ludność przeszła na chrześcijaństwo, terytorium zostało przydzielone Norwegii. W 1721 roku Dania rozpoczęła kolonizację Grenlandii, aw 1914 przeszła jako kolonia w ręce Danii, aw 1953 stała się jej częścią. Obecnie jest autonomicznym terytorium Królestwa Danii.

2. miejsce: Nowa Gwinea (786 km²)

Ocena: 4.9

Nowa Gwinea położona jest na zachodnim Pacyfiku, na północ od Australii, od której oddziela ją Cieśnina Torresa. Wyspa jest podzielona przez Indonezję, która posiada zachodnią część, oraz Papuę-Nową Gwineę, która zajmuje wschodnią część. Całkowita populacja wyspy to 7,5 miliona ludzi.

Wyspa jest w większości pokryta górami – Góry Bismarcka w centralnej części, Owen Stanley na północnym wschodzie. Najwyższym punktem jest Góra Wilhelma, której szczyt znajduje się na wysokości 4509 metrów nad poziomem morza. Nowa Gwinea ma aktywne wulkany, a trzęsienia ziemi są powszechne.

Flora i fauna Nowej Gwinei jest podobna do Australii – kiedyś była częścią tego kontynentu. W większości zachowana naturalna roślinność – tropikalne lasy deszczowe. Występuje tu wiele endemicznych – zachowanych tylko na jego terenie – roślin i zwierząt: wśród 11000 2,5 gatunków roślin, które można tu spotkać, jest tylko XNUMX tysiąca unikalnych storczyków. Na wyspie rosną palmy sago, kokosy, sandały, drzewa chlebowe, trzcina cukrowa, wśród drzew iglastych dominują araukaria.

Fauna jest słabo zbadana, wciąż odkrywane są nowe gatunki. Istnieje unikalny gatunek kangura – kangur Goodfellowa, który różni się od australijskiego krótszymi tylnymi kończynami, które nie pozwalają na dalekie skoki. Dlatego w większości gatunek ten nie porusza się po ziemi, ale wśród koron drzew – zwierzę żyje w wysoko położonych lasach tropikalnych.

Zanim Europejczycy odkryli wyspę na początku lat 1960. wieku, znajdowały się tu starożytne państwa indonezyjskie. Kolonizacja Nowej Gwinei rozpoczęła się w XV wieku – terytorium opanowały Rosja, Niemcy, Wielka Brytania i Holandia. Właściciele państw zmieniali się kilkakrotnie, po zakończeniu ery kolonialnej w latach XNUMX-tych Holandia i Australia – ostateczni właściciele wyspy – postanowili stworzyć tutaj jedno niepodległe państwo. Jednak Indonezja sprowadziła wojska i zaanektowała zachodnią część, łamiąc ich plany i dlatego teraz są tu dwa kraje.

3. miejsce: Kalimantan (743 km²)

Ocena: 4.8

Kalimantan to wyspa w Azji Południowo-Wschodniej, w centrum Archipelagu Malajskiego. Linia równika przechodzi prawie przez jego środek. Wyspa jest podzielona na trzy państwa – Indonezję, Malezję i Brunei, Malajowie nazywają ją Borneo. Mieszka tu 21 milionów ludzi.

Klimat w Kalimantanie jest równikowy. Rzeźba jest w większości płaska, terytorium pokrywają głównie prastare lasy. W centralnej części znajdują się góry – na wysokości do 750 m n.p.m. porastają je również lasy tropikalne, wyżej zastępują je lasy mieszane, dęby i iglaki, powyżej dwóch kilometrów – łąki i zarośla. W lasach żyją tak rzadkie zwierzęta, jak niedźwiedź malajski, orangutan kalimantan i małpa trąba. Z roślin interesująca jest Rafflesia Arnold – jej kwiaty są największe w świecie roślin, osiągają metr szerokości i ważą 12 kg.

Europejczycy dowiedzieli się o istnieniu wyspy w 1521 roku, kiedy przybył tu ze swoją wyprawą Magellan. Tam, gdzie zatrzymywały się statki Magellana, znajdował się Sułtanat Brunei – stąd wzięła się angielska nazwa Kalimantan, Borneo. Teraz Brunei posiada tylko 1% terytorium, 26% zajmuje Malezja, reszta to Indonezja. Mieszkańcy Kalimantanu żyją głównie wzdłuż rzek, w pływających domach i prowadzą gospodarkę na własne potrzeby.

Lasy, które mają 140 milionów lat, w dużej mierze pozostały nienaruszone. Obecnie jednak pojawiają się problemy środowiskowe w związku z działalnością przemysłu drzewnego w Indonezji i Malezji, pozyskiwaniem drzew na eksport oraz karczowaniem gruntów pod rolnictwo. Wylesianie prowadzi do zmniejszenia liczby rzadkich gatunków zwierząt – na przykład orangutan kalimantański może w niedalekiej przyszłości zniknąć, jeśli nie zostaną podjęte działania w celu ratowania tego gatunku.

4. miejsce: Madagaskar (587 km²)

Ocena: 4.7

Madagaskar – wyspa znana wielu z kreskówki o tym samym tytule – leży na wschód od południowej Afryki. Znajduje się na nim państwo Madagaskar – jedyne państwo na świecie, które zajmuje jedną wyspę. Populacja wynosi 20 milionów.

Madagaskar jest obmywany wodami Oceanu Indyjskiego, oddzielony od Afryki Kanałem Mozambickim. Klimat na wyspie jest tropikalny, temperatura wynosi 20-30°. Krajobraz jest urozmaicony – są tu pasma górskie, wygasłe wulkany, równiny i płaskowyże. Najwyższym punktem jest wulkan Marumukutru o wysokości 2876 metrów. Terytorium pokryte jest tropikalnymi lasami deszczowymi, sawanny, półpustynie, namorzyny, bagna, rafy koralowe znajdują się u wybrzeży.

Wyspa oderwała się od Indii 88 milionów lat temu. Od tego czasu flora i fauna Madagaskaru rozwijały się niezależnie, a 80% obecnie istniejących gatunków jest unikalnych dla jego terytorium. Tylko tutaj żyją lemury – endemiczna rodzina naczelnych. Wśród roślin najciekawsza jest Ravenala – drzewo z ogromnymi bananowatymi liśćmi wystającymi z pnia. Sadzonki liści gromadzą wodę, którą podróżnik zawsze może wypić.

Madagaskar jest krajem rozwijającym się. Turystyka jest źródłem wzrostu gospodarczego – turystów przyciąga różnorodność krajobrazów, rafy koralowe, plaże i ciepły klimat, wygasłe wulkany. Wyspę można nazwać „kontynentem w miniaturze” – na stosunkowo niewielkim obszarze występuje różnorodność ukształtowania terenu, obszarów przyrodniczych i ekosystemów, form życia. Jednak wysokiej klasy hoteli na Madagaskarze nie można znaleźć. Przyjeżdżają tu ludzie twardzi, żaroodporni, dociekliwi, szukający nie komfortu, ale nowych doznań.

5. miejsce: Ziemia Baffina (507 km²)

Ocena: 4.6

Wyspa Baffina to północnoamerykańska wyspa należąca do Kanady. Ze względu na trudne warunki pogodowe – 60% wyspy leży za kołem podbiegunowym – mieszka na niej zaledwie 11 osób. 9000 z nich to Inuici, przedstawiciele jednej z grup etnicznych Eskimosów, którzy mieszkali tu przed przybyciem Europejczyków i tylko 2 tysiące nie-rdzennych mieszkańców. Grenlandia leży 400 km na wschód.

Brzegi Ziemi Baffina, podobnie jak Grenlandii, poprzecinane są fiordami. Klimat jest tu wyjątkowo surowy, ze względu na roślinność – tylko krzewy tundry, porosty i mchy. Świat zwierzęcy również nie jest tu bogaty – występuje tu tylko 12 gatunków ssaków typowych dla szerokości geograficznych półkuli północnej: niedźwiedź polarny, renifer, lis polarny, zając polarny, dwa gatunki lisów polarnych. Spośród endemitów wilk Baffina jest najmniejszym z wilków polarnych, który jednak wygląda na dość duży ze względu na długą i grubą białą sierść.

Eskimosi przybyli na te ziemie 4000 lat temu. Przybyli tu również Wikingowie, ale klimat okazał się dla nich zbyt surowy i nie zdobyli przyczółka na wyspie. W 1616 r. ląd ten został odkryty przez angielskiego nawigatora Williama Buffina, od którego imienia wzięła swoją nazwę. Chociaż Ziemia Baffina należy teraz do Kanady, Europejczycy do tej pory opanowali ją raczej słabo. Rdzenni mieszkańcy prowadzą ten sam tryb życia, jaki prowadzili od przybycia tutaj – zajmują się rybołówstwem i myślistwem. Wszystkie osady położone są wzdłuż wybrzeża, tylko ekspedycje naukowe schodzą głębiej.

6. miejsce: Sumatra (473 km²)

Ocena: 4.5

Sumatra to wyspa w Archipelagu Malajskim, położona w jego zachodniej części. Należy do Wielkich Wysp Sundajskich. W całości własnością Indonezji. Sumatrę zamieszkuje 50,6 mln ludzi.

Wyspa znajduje się na równiku, zerowa szerokość geograficzna dzieli ją na pół. Ponieważ klimat jest tu gorący i wilgotny – temperatura utrzymuje się na poziomie 25-27°, codziennie pada deszcz. Terytorium Sumatry na południowym zachodzie jest pokryte górami, na północnym wschodzie leży nizina. Występują tu erupcje wulkanów i dość silne (7-8 punktów) trzęsienia ziemi.

Przyroda na Sumatrze jest typowa dla równikowych szerokości geograficznych – około 30% terytorium pokrywają lasy tropikalne. Na równinach i w niskich górach zbiorowiska drzew składają się z palm, fikusów, bambusów, lian i paproci drzewiastych; powyżej półtora kilometra zastępują je lasy mieszane. Fauna jest tu dość bogata – małpy, duże koty, nosorożce, słonie indyjskie, kolorowe ptaki i inni mieszkańcy równika. Istnieją gatunki endemiczne, takie jak orangutan sumatrzański i tygrys. Obszar, na którym te zwierzęta mogą żyć, kurczy się z powodu wylesiania, a wraz z nim zmniejsza się również ich liczba. Tygrysy, pozbawione swoich zwykłych siedlisk, zaczynają atakować ludzi.

Państwa na Sumatrze istniały co najmniej od XII wieku – do czasu skolonizowania wyspy przez Holandię w XIX wieku kilka z nich zostało zastąpionych. Po zakończeniu II wojny światowej, wraz z nadejściem niepodległej Indonezji, terytorium zaczęło należeć do niej.

7. miejsce: Wielka Brytania (229 km²)

Ocena: 4.4

Wyspa Wielka Brytania jest główną z wysp Zjednoczonego Królestwa, stanowi 95% terytorium kraju. Oto Londyn, większość Anglii, Szkocji i Walii, mieszka w sumie 60,8 mln ludzi.

Klimat na wyspie jest morski – jest dużo opadów, a wahania temperatury w ciągu pór roku są niewielkie. Wielka Brytania słynie z niekończących się, całorocznych opadów deszczu, a mieszkańcy rzadko widują słońce. Przez wyspę przepływa wiele rzek o pełnym nurcie (najsłynniejsza jest Tamiza), spiętrzenia wody tworzą jeziora, w tym słynny szkocki Loch Ness. Na wschodzie i południu przeważają niziny, na północy i zachodzie rzeźba staje się pagórkowata, pojawiają się góry.

Flora i fauna Wielkiej Brytanii nie jest bogata ze względu na odcięcie od stałego lądu i wysoką urbanizację. Lasy zajmują tylko niewielką część terytorium – większość równin zajmują grunty orne i łąki. W górach występuje wiele torfowisk i wrzosowisk, na których pasą się owce. W celu zachowania pozostałości przyrody utworzono wiele parków narodowych.

Ludzie są na wyspie od czasów starożytnych, pierwsze ślady człowieka mają około 800 tysięcy lat – był to jeden z wcześniejszych gatunków Homo sapiens. Homo sapiens postawił stopę na tej ziemi około 30 tysięcy lat temu, kiedy wyspa była jeszcze połączona z lądem – od zniknięcia tej wiązki minęło zaledwie 8000 lat. Później terytorium Wielkiej Brytanii zostało w większości zajęte przez Cesarstwo Rzymskie.

Po upadku Rzymu wyspa została zasiedlona przez plemiona germańskie. W 1066 roku Normanowie podbili Anglię, podczas gdy Szkocja pozostała niezależna, Walia została zdobyta i przyłączona do Anglii później, w 1707 wieku. W XNUMX roku powstało wreszcie nowe niepodległe państwo, okupujące całą wyspę i biorące od niej swoją nazwę – Wielka Brytania.

8. miejsce: Honsiu (227 km²)

Ocena: 4.3

Honsiu to największa wyspa archipelagu japońskiego, zajmująca 60% terytorium kraju. Oto Tokio i inne duże japońskie miasta – Kioto, Hiroszima, Osaka, Jokohama. Całkowita populacja wyspy wynosi 104 miliony.

Terytorium Honsiu jest pokryte górami, to tutaj znajduje się symbol Japonii – Fuji o wysokości 3776 metrów. Są wulkany, także aktywne, są trzęsienia ziemi. Dość często w wyniku aktywności sejsmicznej ogromne rzesze ludzi są zmuszone opuścić swoje domy. Japonia posiada jeden z najbardziej zaawansowanych systemów ewakuacyjnych na świecie.

Klimat w Japonii jest umiarkowany, z porami deszczowymi wiosną i jesienią. Zima jest umiarkowanie mroźna, temperatury są podobne do tych w Moskwie. Lata są gorące i wilgotne, a tajfuny są dość powszechne w tym sezonie. Teren pokryty jest bogatą i zróżnicowaną roślinnością – w części południowej są to wiecznie zielone lasy dębowo-kasztanowe, na północy – lasy liściaste z przewagą buka i klonu. Ptaki wędrowne z Syberii i Chin zimują na Honsiu, żyją wilki, lisy, zające, wiewiórki, jelenie.

Rdzenni mieszkańcy wyspy to Japończycy i Ajnowie. W XIX wieku Ajnowie zostali całkowicie wypędzeni stąd na północną wyspę Hokkaido.

9. miejsce: Wiktoria (217 km²)

Ocena: 4.2

Victoria to wyspa w kanadyjskim Archipelagu Arktycznym, druga co do wielkości po Ziemi Baffina. Jego powierzchnia jest większa niż terytorium Białorusi, ale liczba ludności jest dość niewielka – nieco ponad 2000 osób.

Kształt Wiktorii jest złożony, z wieloma zatokami i półwyspami. Strefa przybrzeżna jest bogata w ryby, często odwiedzają ją foki i morsy, latem przybywają wieloryby i orki. Klimat jest tu dużo cieplejszy i łagodniejszy niż na Ziemi Baffina, podobny do śródziemnomorskiego. Rośliny zaczynają kwitnąć w lutym – w tym czasie często przyjeżdżają tu turyści. Flora wyspy obejmuje wiele egzotycznych gatunków, w celu ich ochrony utworzono rezerwaty i parki narodowe.

Największą osadą w Victorii jest Cambridge Bay. Wioska położona w południowej części wyspy, zamieszkuje ją półtora tysiąca osób. Mieszkańcy żyją z rybołówstwa i polowania na foki, mówią po eskimosku i angielsku. Archeolodzy czasami odwiedzają wieś.

10. miejsce: Ellesmere (196 km²)

Ocena: 4.1

Ellesmere to najbardziej wysunięta na północ wyspa kanadyjskiego archipelagu, położona za kołem podbiegunowym, obok Grenlandii. Terytorium jest prawie niezamieszkane – jest tu tylko półtora setki stałych mieszkańców.

Linia brzegowa Ellesmere jest poprzecinana fiordami. Wyspa pokryta jest lodowcami, skałami i śnieżnymi polami. Polarny dzień i noc trwają tutaj przez pięć miesięcy. Zimą temperatura spada do -50°, latem zwykle nie przekracza 7°, tylko sporadycznie wzrasta do 21°. Ziemia roztapia się zaledwie na kilka centymetrów, bo nie ma tu drzew, rosną tylko porosty, mchy, a także maki i inne rośliny zielne. Wyjątkiem są okolice jeziora Hazen, gdzie rosną wierzby, turzyce, wrzosy i skalnice.

Pomimo ubóstwa flory, fauna nie jest taka biedna. Na Ellesmere gniazdują ptaki – rybitwy popielate, sowy śnieżne, kuropatwy tundrowe. Spośród ssaków występują tu zające polarne, woły piżmowe, wilki – lokalny podgatunek nazywany jest wilkiem z wyspy Melville, jest mniejszy i ma jaśniejszą sierść.

Na wyspie są tylko trzy osady – Alert, Eureka i Gris Fjord. Alert to najbardziej wysunięta na północ stała osada na świecie, mieszka w niej tylko pięciu mieszkańców, mieszkają w niej także wojskowi i meteorolodzy. Eureka to stacja naukowa, a Gris Fjord to wioska Eskimosów licząca 130 mieszkańców.

Uwaga! Ten materiał jest subiektywny, nie jest reklamą i nie służy jako przewodnik do zakupu. Przed zakupem należy skonsultować się ze specjalistą.

Dodaj komentarz